Zot idee

[Mario]

Hoi,

Wat ik al jaren eens zou willen doen : te weten komen hoe precies een bouwdoos van a tot z gemaakt wordt (het productieproces welteverstaan). Hoe zorgen ze ervoor dat alles in elkaar past (gebeurt dat allemaal machinaal of komt er nog veel handwerk bij kijken ? enz.).

Iemand enig idee hoe dat allemaal in z'n werk gaat, want voor mij blijft dat een groot mysterie. Misschien moet ik me wel eens laten uitnodigen door een of andere fabrikant voor een bezoekje aan de fabriek.

[Sennake]

Is zeker geen slecht idee, moeten we eens trachten werk van te maken. Zal dan wel niet bij Tamiya of Monogram zijn dat we een kijkje gaan nemen... Revell misschien?

In elk geval kan ik al een tipje van de sluier oplichten door je een boek uit te lenen dat ik juist uitgelezen heb... Het gaat om "Master modeler", de biografie van Shunsaku Tamiya. Ten zeerste aan te bevelen!

[Lambo]

Ik ben nu tewerkgesteld in de Vitalo (kunststofverwerkend bedrijf in Meulebeke). Daar maken ze onder andere kunstofdaken voor Caterpillar, CNH (vroegere Ford- New Holland), John Deere,... Maar ook verpakkingen voor voedsel, medische sector (heel toffe unit trouwens), kasten voor printers, pc's, radio's, delen van dashboards, ... noem het maar op. Alles wat uit kunststof bestaat kan er worden gemaakt. Ik neem aan dat datzelfde proces ook wordt toegepast voor bijvoorbeeld bouwdozen.

Het proces gaat als volgt tewerk (heel kort uitgelegd natuurlijk). Eerst worden kunstofplaten aangekocht (die al de juiste kleur hebben). Deze worden eerst nog eens gedroogd in een oven, zodat tijdens het persen er geen verbranding (het inwendig verdampen van aanwezige H2O-moculen die dan opstijgen naar de oppervlakte en daar voor putjes zorgen) ontstaat. Dan worden de platen gevormd. De plaat wordt eerst verwarmd zodat de heel erg elastisch wordt. Ze wordt aangespannen. Dan wordt ze over een matrijs (met de uiteindelijke vorm) getrokken. Het gebied tussen matrijs en plaat wordt vacüum gezogen waardoor de plaat ook in de kleinste hoekjes aansluit. Daarna wordt de plaat afgekoeld met lucht (een 30-tal seconden, maar uiteraard ook variërend van grootte, plastic-soort e.d.). De matrijs wordt weggetrokken vanonder de plaat en het stuk is gevormd. Uiteraard moeten hier dan nog verdere bewerkingen op toegpast worden (frezen, ontbramen, ....)

Ik denk ook dat bouwdozen zo gemaakt worden. Het is veel te fijn werk om via spuitgieten te verkrijgen en als je een raam uit een bouwdoos bekijkt qua complexiteit, is dit volgens mij onmogelijk via spuitgieten te verkrijgen.

[Sennake]

Toch spreekt het boek van Tamiya over die spuitgiet techniek...

Zeer zeldzame modellen in kleine oplagen worden door exotische fabrikanten soms wel eens "gevacformd" maar dat zijn echt uitzonderingen en die zijn dan nog niet in elkaar te krijgen ook

[Lambo]

Da zal dan wel een heeel speciale techniek zijn ze. Ik zeg ook niet dat het niet zo is é, ma kan het mij moeilijk voorstellen Ik heb al bepaalde stukken in mijn handen gehad waarvan dak dacht: verdorie, das toch wel heel fijn

Mocht het spuitgieten zijn, dan wil ik toch wel ne keer zo'n matrijzeke zien. Moet heel straf in mekaar zitten dan

[Guido]

Originally posted by Lambo

Ik denk ook dat bouwdozen zo gemaakt worden. Het is veel te fijn werk om via spuitgieten te verkrijgen en als je een raam uit een bouwdoos bekijkt qua complexiteit, is dit volgens mij onmogelijk via spuitgieten te verkrijgen.

Close but no sigar!

Ik heb het geluk gehad om zo'n 15-jaar geleden met IPMS-Belgium eens een bezoek te brengen aan de Revell fabriek in Bünde Duitsland.

Het belangrijkste goed van een modelbouwfabrikant is de injectiemal. Deze mal bestaat dus uit een zeg maar positieve en negatieve zijde en die moet zéér precies zijn en is die ook. Deze 2 mallen worden tegenover elkaar geplaatst en langs 1 ingangskanaaltje wordt de plastiek onder zeer hoge fruk geïnjecteerd. Vandaar ook dat er steeds de zogenaamde "injectormarkings", op de door de fabrikant meestal strategisch gekozen en dus van buitenaf onzichtbare plaatsen, te vinden zijn. Naast de productiehal, was de grootste ruimte de stockage plaats van deze mallen. 'k heb me eens laten vertellen dat bijv. Tamiya 10.000 modellen moet verkopen vooraleer zo'n mal terug verdiend is. Dat is wellicht de reden waarom Tamiya aan een veel trager ritme nieuwe kits uitbrengt. Aangezien hun mallen steeds secuurder en preciezer zijn, kosten de mallen ook zoveel keer meer dan pakweg bij een Revell of destijds Esci. Ook het heruitbrengen van kits met andere decalvellen wordt om die reden ook zo vaak gedaan: laten renderen van de spuitmallen.

Dat er spuitmallen gebruikt worden, kan je ook telkens weer vaststellen wanneer er een fabrikant overgenomen wordt door een andere en dat die nieuwe eignaar zogezegde nieuwe kits op de markt brengt, maar die in feite niets meer zijn dan de kit afkomstig van een oude mal in een nieuwe blitse doos. Zo heeft Heller bijvoorbeeld een gelijkaardige truc uitgehaald met hun Mirage IV op 1/48ste. Mal van bedenkelijke kwaliteit zo oud als de straat tot Heller vorig jaar met een "nieuwe" Mirage IV op de proppen kwam. Ferme "box-art" op de buitenkant, maar gewoon de oude "minder goede" kit.

Spuitmallen dus, maar om het productieproces te gaan bekijken, zul je een trip naar buiten Europa ervoor moeten overhebben. Revell heeft in Bünde enkel nog het distributiecentrum en hun "Ersatzteil Service", die overigens quasi perfect werkt. De rest is ook bij hun naar het verre Oosten verhuisd.

[Guido]

Originally posted by Lambo

Mocht het spuitgieten zijn, dan wil ik toch wel ne keer zo'n matrijzeke zien. Moet heel straf in mekaar zitten dan

'k heb in Bünde met gapende mond naar zo'n mal staan kijken. Let wel, 't was een oude mal die niet meer in productie gebruikt werd. Deze werden zo goed als 'top-secret' bewaard en we mochten er zelfs niet in waar ze de aktuele mallen bewaarden.

[jos]

dat is waarschijnlijk omdat ze geen hoge lonen moeten betalen
dat hoor je meer

[Lambo]

Originally posted by Huudo
'k heb in Bünde met gapende mond naar zo'n mal staan kijken. Let wel, 't was een oude mal die niet meer in productie gebruikt werd. Deze werden zo goed als 'top-secret' bewaard en we mochten er zelfs niet in waar ze de aktuele mallen bewaarden.

Ja, da kan ik geloven. Een matrijs maken en ontwerpen is niet bepaald een simpel gegeven. Meestal kruipt meer tijd en research in een goed ontwerp van de mal dan van het produkt zelf. En het is inderdaad zo dat een mal pas na duizenden stukken terugverdiend wordt. Het is dan ook meestal de kostprijs en haalbaarheid van de mal die bepaalt of een produkt er al dan niet komt.

[Guido]

Originally posted by Lambo
Ja, da kan ik geloven. Een matrijs maken en ontwerpen is niet bepaald een simpel gegeven. Meestal kruipt meer tijd en research in een goed ontwerp van de mal dan van het produkt zelf. En het is inderdaad zo dat een mal pas na duizenden stukken terugverdiend wordt. Het is dan ook meestal de kostprijs en haalbaarheid van de mal die bepaalt of een produkt er al dan niet komt.

Precies, en als je dan ziet wat Tamiya recentelijk met de Enzo en de FW24 hebben gepresteerd, dan kan ik alleen maar uren naar die raampjes zitten gapen, met al die superfijne, supergedetailleerde onderdeeltjes op. Alleen al daarvoor zou je zo'n kit in huis halen...